14.3.07

Che Comandante, de Nicolás Guillén

Estes días pasados, intentando colocar nas miñas sobrecargadas estanterías algúns libros que trouxen de Cuba, atopei tres edicións moi especiais que merquei na Feira. Son pequenos libriños grampados, de oito páxinas, con cuberta e contracuberta en cartolina, publicados con absoluto esmero pola Fundación Nicolás Guillén. Teñen unha tirada moi limitada (150 exemplares), dirixida a un público moi especial, e están editados nun fermosísimo papel e cun coidadoso tratamento tipográfico. Un deses libros reproduce o poema Che Comandante, de Nicolás Guillén. O curioso é que ese fermoso poema de Guillén (un autor que, por certo, está moi presente na miña propia poesía) traducino eu ao galego hai dez anos, a petición de Xosé Manuel García Crego, a fin de publicalo na revista (daquela en papel) Terra sen amos. De feito, o poema saíu no múmero 6 da revista, novembro de 1997. Agora, con tal motivo, decidín recuperar a tradución e reproducila en Cabrafanada.





CHE COMANDANTE

Non porque caeses
é menos alta a túa luz.
Un cabalo de lume
terma da túa escultura guerrilleira
entre o vento e as nubes da Serra.
Non por calado es silencio.
E non porque te queimen,
porque te disimulen baixo terra,
porque te agachen
en cemiterios, fragas, gándaras,
van impedir que deamos contigo,
che Comandante,
amigo.

Cos seus dentes de xúbilo
Norteamérica ri. Mais de súpeto
axítase no seu leito
de dólares. Encístaselle
a risa nunha máscara
e o teu grande corpo de metal
sobe, espállase
nas guerrillas coma tabáns,
e o teu ancho nome ferido por soldados
alumea a noite americana
coma unha estrela súbita, caída
no medio dunha orxía.

Ti sabíalo, Guevara,
pero non o dixeches por humildade,
por non falares de ti mesmo,
che Comandante,
amigo.

Estás en todas partes. No indio
con feitura de soño e de cobre. E no negro
revirado en escumosa multitude,
e no ser petroleiro e salitroso,
e no terrible desamparo
da banana, e na grande pampa das peles,
e no azucre e no sal e nas cafeeiras.
Ti, móbil estatua do teu sangue como te derrubaron
vivo, como non te querían,
che Comandante,
amigo.

Cuba sábete de memoria. Rostro
de barbas que clarexan. E marfil
e oliva na pel de santo raparigo.
Rexa a voz que ordena sen mandar,
que manda compañeira, ordena amiga,
tenra e dura de xefe camarada.

Vémoste cada día ministro,
cada día soldado, cada día
xente paisana e difícil
cada día.
E puro coma un cativo
ou coma un home puro,
che Comandante,
amigo.

Pasas no teu esvaído roto, esfarelado traxe de campaña.
O da selva, como antes
foi o da Serra. Medio espido
o poderoso peito de fusil e palabra,
de ardente vendaval e demorada rosa.
Non hai acougo.

¡Saúde Guevara!
Ou mellor aínda desde o cavorco americano:
Agarda por nós. Partiremos contigo. Queremos
morrer para vivir como ti viñeches morrer,
para vivir como ti vives
che Comandante,
amigo.

Ningún comentario: