Unha novela en dous soportes e con dúas vidas

O feito de que A punta de pistola gañase o Premio de Novela por Entregas La Voz de Galicia concedeulle a este libro dúas vidas moi distintas.

A primeira, unha vida nas páxinas diarias, impresas, de La Voz de Galicia, así como tamén na web do xornal. Desde o primeiro ao último día de agosto, dividida en 31 capítulos, tal e como estipulaban as bases, a miña novela atopou, por esa vía, novos lectores e lectoras. Eran persoas que nunca leran un libro meu pero que siguen o xornal ou están interesados nos Relatos de verán. Esa iniciativa permitiu trasladar A punta de pistola, igual que as novelas que gañaron en convocatorias anteriores, a moitos fogares, levándo a literatura á rúa e converténdoa en diálogo social a través das páxinas dun xornal. É algo que, sen dúbida, amplía a base lectora dos escritores e axuda a que os galegos e galegas poñan en valor o potencial creativo que temos neste país.
Evidentemente, a publicación de novelas por entregas non é algo recente e  ten que ver co éxito de moitos clásicos da narrativa universal e moi especialmente con títulos e autores da narrativa británica do século XIX. Robert Louis Stevenson, por exemplo, vendeu a súa Illa do tesouro para a publicación por entregas nunha revista. Tamén Charles Dickens empregou ese sistema para Os papeis póstumos do Club Pickwick, por exemplo. Ao contrario do xénero do folletín, nacido na Francia do Romantismo, onde os autores non eran relevantes e o canon do xénero estaba moi prefixado, existen moitas obras que foron publicadas por entregas en distintos xornais que se constituíron en novelas de referencia da literatura universal. Na tradición literaria norteamericana, que pervive hoxe, o papel das revistas para publicar ficción é fundamental para os escritores/as, contrariamente ao que pasa na nosa cultura.

As novelas gañadoras do Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia que eu lin son moi distintas entre si e, mantendo todas ese espírito aberto á conquista dos lectores, adoitan romper as rixideces dun cánon que, a estas alturas do século XXI, xa non existe como tal. Para min, as bases do premio –3.500 caractes por capítulo e 31 capítulos en total– foron unha bendición, porque me lembraron o importantísimo exercicio da contención. Debo recoñecer que nalgún momento da escrita, fronte á pantalla en branco (o do papel en branco pertence á prehistoria persoal), maldicín o dos 3.500 caracteres, pero tamén é certo que algo así conleva un importante exercicio de aprendizaxe e de humildade, moi necesario á hora de contar, de narrar, de elixir as palabras, un exercicio que te conduce á esencia da literatura para desfacéreste do máis superfluo. E, curiosamente, sendo unha novela dirixida ao público adulto, desde que comecei a escribila tiña claro que debía publicarse nunha colección xuvenil. Por que? Porque reivindico unha narrativa xuvenil na que as fronteiras sexan difusas, que intente explicarlle aos lectores e lectoras algo do mundo en que viven, que atrape a eses lectores pola súa contundencia. Pero iso correspóndese xa coa segunda vida desta novela, que é en formato libro.
Na primeira vida, a novela viviu como parella de feito das ilustracións de Juan Carlos Abraldes, que lle imprimiron un carácter propio, reinterpretándoa desde a arriscada pero eficaz linguaxe do óleo. Na segunda vida, o texto sae espido, nu, á procura da intimidade do lector/a. Unha sorte, ter dúas vidas. Eu tamén o quixera para min.